Meslek liseleri yavaş yavaş Mesem’e dönüşmeye başlıyor. Eski tabirle çıraklık eğitim merkezlerine. Neden böyle oldu? Bu işin sonu nereye varacak?

Eskiden okumayacak çocuk çıraklığa gönderilirdi. Bir zanaat öğrensin, eli iş tutsun diye. Bugünlerde çıraklık okulları, yeni adıyla Mesleki eğitim merkezleri popüler halde. Devlet desteği ile hem sanayici kazanıyor, hem öğrenci.

Tabi bu durumun köklü bir geçmişe sahip meslek liselerine bazı yansımaları oldu. Meslek lisesinde başarılı olamayan-yapamayan öğrenci, Mesem’ e geçiş yaparak lise diplomasını alabiliyor. Dolayısı ile meslek liselerindeki öğrenci mevcudiyetinde bir azalma söz konusu. Bu nereye kadar gider, zamanla meslek liseleri birer Mesem’ e dönüşür mü bilemeyiz. Ancak şartlar bu tarafa doğru gidiyor.

Mesem’ leri kesinlikle küçümsemiyorum. Bilakis zanaat öğrenmek isteyen birisi için bulunmaz nimet. Sahada aktif bir şekilde uygulama yapıldığı için daha kısa sürede meslek öğrenilebiliyor.  Ancak meslek lisesinin bir kültürü var. Bunu gözardı etmemek gerektiğini düşünüyorum. Mesleği temelinden öğrenmek, mesleğin tüm ayrıntılarına hakim olmak gerektiğini düşünenlerdenim. Mesela bir elektrikçi için meslek demek sadece inşaatta duvar kazmak, kablo çekmek, anahtar priz montelemek v.s. değil bence. Mesleğe ait temel kültürün de öğrenilmesi gerekli. İş disiplini bana göre okul vasıtasıyla daha iyi öğretilebilir.

Tabi ki diyebilirsiniz öğrenciler okullarda şu anda ne kadar öğrenebiliyorlar? Okullar ne kadar verimli? Haklısınız. Maalesef –meslek liseleri özelinde konuşursak  eski güzel günlerinden geriye çok az şey kaldı. Bir kere gündemi takip edemedi. Teknolojik ilerlemelerden çeşitli sebeplerle geri kaldı. Sistemsel bazı sıkıntılara maruz kaldı( sınavlı girişin kaldırılması, zorunlu eğitim, teknik liselerin durumu gibi) bir kere meslek liseleri isimlerini kaybetti. Meslek lisesi deyip duruyorum ama asıl ismi, Mesleki ve Teknik Anadolu lisesi. Endüstri meslek değil yani. Her ne kadar halk dilinde hala “sanat okulu” diye anılsa da birer Anadolu lisesine dönüştüler. Bunun da bana göre olumsuz yansımaları oldu. Müfredat buna göre belirlendi. Fen lisesindeki öğrencilerle aynı sınava girmek zorunda kaldılar gibi gibi.

Binaenaleyh, memlekete çırak lazım. Teknik eleman lazım. Tekniği bilen eleman lazım. Ama bizler ara eleman yetiştirmeye devam ediyoruz. Halbuki o teknik elemanlar mühendis olacaktı, şef olacaktı. Şimdi ara elemanlardan bir tane mühendis çıksa havalara uçuyoruz.

Baştan Mesem’ den bir giriş yaptık ama asıl amacımız meslek liselerini konuşmak. Meslek liselerinin önemini yavaş yavaş tekrar farkediyoruz. Ama ne kadar geç oldu, neresinden kurtarabiliriz bilemiyoruz. Her şeye rağmen ümit varız.